میکرومورفولوژی خاک های لسی اوایل پلیستوسن و مقایسه آن با لس های مدرن

وجود تناوبی از خاک‌های قدیمی در رسوبات لسی شمال ایران، اشاره به دوران سرد و خشک در زمان رسوب­گذاری لس و دوران گرم و مرطوب در زمان تشکیل خاک‌های قدیمی دارد. از این رو، این پژوهش با هدف پژوهش میکرومورفولوژیک خاک­های لسی اوایل پلیستوسن و مقایسه آن با لس­های مدرن در مناطق آق­بند، یلی­بدراق و قره­آغاچ استان گلستان انجام شد. پس از مشاهدات مقدماتی و صحرایی و تعیین افق‌ها برای هر خاک­رخ در منطقه، از هر یک از افق­ها به مقدار کافی، نمونه­ خاک برای انجام آزمایش­های فیزیکوشیمیایی و همچنین نمونه­ دست نخورده، به‌منظور پژوهش مقاطع نازک خاک جمع­آوری شد. یکی از روش­های مهم برای شناسایی و تفسیر لس­های مدرن و خاک­های قدیمی در راستای مطالعات اقلیم شناسی گذشته، بررسی میکرومورفولوژیکی خاک است. نتایج به­دست آمده از مقاطع نازک خاک­های پالئوسول و مدرن نشان می­دهد که زمان و تغییرات آب و هوا، باعث تغییر در ویژگی­های میکرومورفولوژی خاک (مانند نوع و تعداد حفرات، ریزساختمان خاک، بی­فابریک و پدوفیچر و ...) می­شود. مشاهده­های میکرومورفولوژیکی، شواهد مختلفی از وقوع فرآیندهای پدوژنیک را در این خاک­ها نشان داد. بی فابریک غالب خاک­ها به‌دلیل آبشویی آهک در افق­های آرجیلیک، لکه­ای و در افق­های کلسیک، بلورین می­باشد. از مهم‌ترین شاخص­های خاک­سازی، وجود پوشش­های رسی دور حفرات در برخی از افق­های خاک­های قدیمی است که شواهدی از شرایط اقلیمی مرطوب­تر برای آب­شویی و انتقال رس است. تشکیل لس و خاک­های قدیمی مورد پژوهش احتمالاً به ترتیب مربوط به دوره­های یخچالی و بین یخچالی با شرایط اقلیمی متفاوت بوده است.